Czym jest Schizofrenia (cz.2)

Modele poznawcze schizofrenii odnoszą się do deficytów w zakresie przetwarzania informacji wynikających z neurofizjologicznych nieprawidłowości. Deficyty poznawcze pojawiają się w młodym wieku pacjentów na długo przed pierwszymi objawami choroby i utrudniają zdobywanie podstawowych umiejętności społecznych oraz zdolność do radzenia sobie w różnych sytuacjach.

Model poznawczy Becka zwraca uwagę na znajomość stanu emocjonalnego pacjentów podczas uruchamiania się specyficznych chorobowych przekonań oraz wzajemny związek pomiędzy myślami a emocjami pacjenta. Model poznawczy pomaga rozpoznać specyficzne dla pacjenta predyspozycje rozwoju epizodu psychozy (psychologiczne, genetyczne), a także czynniki podtrzymujące.

Terapia poznawcza skupia się przede wszystkim na wykryciu błędnych kół podtrzymujących objawy. Błędne koła są główną przyczyną pojawiania się i podtrzymywania negatywnych myśli automatycznych i dysfunkcyjnych założeń. Ten model terapii zakłada, że poszukiwanie alternatywnych wyjaśnień, niepokojących pacjenta myśli i wydarzeń może spowodować osłabienie niekorzystnych emocji z nimi związanych. Wówczas pacjent będzie bardziej skłonny do rozważenia odmiennej od urojeniowej przyczyny wypadków.

Problem w interpretacji i rozpoznawaniu nieprzystosowawczych myśli wywołuje cierpienie psychiczne i powoduje zaburzenia funkcjonowania. Staje się jednocześnie początkiem interpretowania własnych myśli w sposób psychotyczny oraz przypisywania ich pochodzenia zewnętrznemu źródłu.

Jeżeli osoba chora przypisuje zmiany zewnętrznemu źródłu, emocjonalne cierpienie, pobudzenie oraz dążenie do wyjaśnienia sytuacji może prowadzić do pojawienia się halucynacji i urojeń.

Specyfika terapii poznawczej

Terapia ta jest ograniczona w czasie – trwa około 6–9 miesięcy. Pierwsze sesje poświęcone są budowaniu relacji, więzi terapeutycznej i tworzeniu zaufania. Ważną częścią terapii staje się psychoedukacja na temat wpływu stresujących sytuacji życiowych na nasilenie objawów psychotycznych.

Czas trwania sesji powinien być dostosowany indywidualnie do możliwości i potrzeb. Sesje powinny trwać 25–50 minut; dopuszczalne jest wprowadzanie przerw i ograniczenie prac domowych.

Głównymi technikami terapeutycznymi stosowanymi w tym modelu terapii są dialog sokratejski i eksperymenty behawioralne mające na celu testowanie słuszności przekonań. Zaleca się również większą elastyczność w osiąganiu poszczególnych celów. W terapii schizofrenii najważniejsze jest budowanie relacji terapeuta–pacjent, w której zadaniem terapeuty jest rozumienie swojej roli edukującej i wspierającej, terapeuta powinien natomiast unikać dyrektywnego podejścia do urojeń pacjenta.