Rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego - jak przebiega, jak się przygotować

Rezonans magnetyczny to najdokładniejsze, a w niektórych przypadkach jedyne badanie, jakie można wykonać przy dolegliwościach w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.

Aż połowa pacjentów zgłaszających się do lekarza z bólem kręgosłupa skarży się na dolegliwości w składającym się z zaledwie pięciu kręgów odcinku lędźwiowym. Aby wdrożyć odpowiednie leczenie, trzeba najpierw postawić właściwą diagnozę i określić przyczynę bólu. Jednym z najlepszych do tego narzędzi jest rezonans magnetyczny kręgosłupa w części lędźwiowej. Co warto wiedzieć o tym badaniu?

W poniższym tekście przeczytasz m. in.:

• kiedy wykonuje się rezonans kręgosłupa w odcinku lędźwiowym,
• co można badać i wykryć dzięki MRI odcinka lędźwiowego,
• ile kosztuje rezonans magnetyczny odcinka lędźwiowego kręgosłupa,
• na czym polega MRI kręgosłupa lędźwiowego z kontrastem,
• jak się przygotować do rezonansu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym,
• jakie są przeciwwskazania do MRI kręgosłupa lędźwiowego,
• jak przebiega rezonans kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.

Odcinek lędźwiowy kręgosłupa z racji swego położenia - poniżej żeber, lecz jeszcze nad miednicą - jest najbardziej narażony na różnego rodzaju urazy i przeciążenia, zwłaszcza gdy nie znajduje podparcia w postaci silnych mięśni brzucha. Ból w tym obszarze może pojawić się z wielu powodów. Należą do nich przede wszystkim:

• nadwaga i otyłość,
• siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej,
• długotrwałe przyjmowanie niewłaściwej postawy, wady postawy i związane z nimi nieprawidłowe napięcie mięśni,
• dźwiganie ciężkich przedmiotów (zwłaszcza nieodpowiednią techniką),
• kontuzje,
• ciąża,
• osteoporoza, dyskopatia (czyli deformacja krążków międzykręgowych zwanych potocznie dyskami), choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa – zwykle związane z wiekiem,
• reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
• neuropatia cukrzycowa.

Często ból w odcinku lędźwiowym potrafi ustąpić dzięki zrzuceniu kilku nadprogramowych kilogramów, regularnym wykonywaniu prostych ćwiczeń (również relaksacyjnych) czy wymianie fotela do pracy na bardziej ergonomiczny. Niekiedy jednak dolegliwości utrzymują się długo, a z czasem się nasilają. W takiej sytuacji należy odwiedzić ortopedę lub fizjoterapeutę, którzy zwykle zlecają zabiegi rehabilitacyjne lub stosowanie konkretnych środków przeciwbólowych.

Kiedy wykonuje się rezonans kręgosłupa w odcinku lędźwiowym

Czasami jednak konieczne może się okazać leczenie operacyjne, a wcześniej - badanie obrazowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa, które pozwala precyzyjnie wskazać przyczynę bólu. Najczęściej wykonuje się w tym celu prześwietlenie rentgenowskie lub tomografię komputerową, jako że są to techniki stosunkowo tanie i szeroko dostępne, świetnie też radzą sobie z uwidocznieniem kości. Badania te wykorzystują jednak szkodliwe promieniowanie jonizujące, nie powinno się więc im poddawać ciężarnych kobiet ani małych dzieci. Wówczas na szczęście przeprowadzić można jeszcze rezonans magnetyczny.

Zamiast promieniowania stosuje się tu obojętne dla organizmu fale radiowe i silne pole magnetyczne. Rezonans (zwany też skrótowo RM lub MRI, od angielskich słów „Magnetic Resonance Imaging” oznaczających obrazowanie rezonansem magnetycznym) jest badaniem droższym niż tomografia czy RTG, ale też bardziej dokładnym. Oprócz kości ukazuje bowiem również znajdujące się w ich sąsiedztwie tkanki miękkie i naczynia krwionośne oraz ukryty w kręgosłupie rdzeń kręgowy - czyli struktury znacznie słabiej dostępne dla technik wykorzystujących promieniowanie. Dlatego jeśli z ich użyciem nie da się postawić jednoznacznej diagnozy, kolejnym krokiem jest wykonanie właśnie rezonansu magnetycznego. Bywa on też badaniem pierwszego wyboru, zwłaszcza jeżeli oprócz bólu pacjent zgłasza objawy neurologiczne, które wskazują na zmiany w obrębie kanału i rdzenia kręgowego. Objawy te to m. in.:

• mrowienie nóg,
• utrata czucia w palcach stóp,
• nietrzymanie moczu lub stolca (brak kontroli zwieraczy),
• zaburzenia funkcji seksualnych (np. problemy ze wzwodem),
• problemy z chodzeniem.

Przeczytaj: Ból kręgosłupa lędźwiowego - przyczyny, objawy, badania obrazowe

Co można wykryć dzięki MRI odcinka lędźwiowego

Rezonans magnetyczny pozwala stwierdzić, czy w danym przypadku ma miejsce krwawienie do rdzenia kręgowego, jego ucisk, stłuczenie, obrzęk, czy przerwanie (np. wskutek urazu) i jakie dalsze działania należy w związku z tym podjąć. MRI kręgosłupa w odcinku lędźwiowym - podobnie zresztą jak rezonans odcinka szyjnego czy rezonans odcinka piersiowego - umożliwia ponadto wykrycie, ocenę stopnia zaawansowania i ewentualną obserwację rozwoju schorzeń takich jak:

• stwardnienie rozsiane - zachodzące wówczas zmiany demielinizacyjne, tj. uszkodzenia osłony nerwów, występują często nie tylko w mózgu, ale też w rdzeniu kręgowym,
• zmiany zwyrodnieniowe, zapalne i rozrostowe,
• zmiany naczyniopochodne - będące wynikiem niedokrwienia tkanek,
• malformacje naczyniowe - czyli nieprawidłowo wykształcone naczynia krwionośne,
• nowotwory złośliwe,
• rozszczep kręgosłupa i inne wady wrodzone - które często dają nieoczywiste objawy, takie jak choćby nietrzymanie moczu,
• problemy w obrębie rdzenia kręgowego - np. jego rozszczepienie, jamistość, przepuklina oponowo-rdzeniowa czy torbiele oponowe.

Rezonans magnetyczny odcinka lędźwiowego wykonuje się także w ramach przygotowań do operacji kręgosłupa (np. w celu usunięcia guza czy w leczeniu rwy kulszowej) oraz późniejszych kontroli pooperacyjnych.

Czekasz na badanie w ramach NFZ?
Zobacz, gdzie można zrobić je szybciej! Porównaj ceny placówek w Twojej okolicy i poznaj opinie pacjentów. Przekonaj się, ile to tak naprawdę kosztuje.
Sprawdź terminy: Rezonans Kręgosłupa Lędźwiowego
Nie trać zdrowia na kolejki!
Im szybciej wdrożone leczenie, tym większe szanse na sukces!

Ile kosztuje rezonans magnetyczny odcinka lędźwiowego kręgosłupa

MRI jest badaniem na tyle bezpiecznym, że można je przeprowadzać z dowolną częstotliwością. Wiele prywatnych ośrodków nie wymaga też skierowania - jest ono natomiast niezbędne, jeśli koszt rezonansu ma być pokryty ze środków NFZ. A ceny niestety nie należą do niskich: za rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego zapłacić trzeba od ok. 200 zł do niemal 1000 zł, w zależności od konkretnej placówki. Listę takich placówek, wraz z cenami i podziałem na poszczególne miejscowości, znajdziesz pod adresem: Rezonans Kręgosłupa Lędźwiowego. Za pośrednictwem strony można też od razu umówić się na badanie.

MRI odcinka lędźwiowego z kontrastem

Jego cena wzrasta o kolejne 100-200 zł, jeśli zachodzi konieczność zastosowania tzw. kontrastu. Jest to specjalna substancja poprawiająca widoczność obrazowanych struktur, podawana dożylnie, a usuwana z organizmu wraz z moczem. Wcześniej należy się więc upewnić, że nerki pacjenta działają prawidłowo, mierząc stężenie kreatyniny we krwi. Środek kontrastowy - zwany niekiedy środkiem cieniującym - jest niezbędny chociażby wówczas, gdy MRI wykonuje się w związku z podejrzeniem zmian nowotworowych. Czasem jednak decyzję o jego użyciu lekarz może podjąć dopiero podczas badania, dlatego warto uwzględnić to podczas przygotowań.

Przygotowanie do rezonansu kręgosłupa lędźwiowego

Sam rezonans magnetyczny kręgosłupa w odcinku lędźwiowym nie wymaga żadnych szczególnych preparacji. Wystarczy właściwie tylko w dniu badania założyć wygodny strój pozbawiony metalowych elementów (jak guziki, suwaki czy sprzączki) i nie stosować kosmetyków zawierających metaliczne drobiny (jak lakier do włosów, balsam rozświetlający czy produkty do makijażu). Metal mógłby bowiem nie tylko przemieszczać się pod wpływem silnego pola magnetycznego, ale też obniżać jakość uzyskiwanych obrazów. Poza tym warto zwrócić uwagę, by ubranie nie uwierało - bo podczas badania trzeba pozostać przez pewien czas w bezruchu - ani nie było zbyt grube, jako że w pomieszczeniu do rezonansu jest dość ciepło (ok. 26 st. C).

Do MRI z kontrastem natomiast pacjent musi być na czczo, tj. spożyć ostatni posiłek co najmniej 6-8 godzin przed badaniem (przy czym przyjmowane na stałe leki można zażyć o zwykłej porze). Warto za to przyjąć spore ilości płynów, tak by środek cieniujący jak najszybciej zaczął wypłukiwać się z organizmu. Na rezonans trzeba też zabrać:

• aktualne wyniki wspomnianego badania kreatyniny,
• dowód tożsamości - oraz ewentualnie książeczkę zdrowia dziecka w przypadku nieletnich pacjentów,
• skierowanie - warto je okazać, nawet jeśli dana placówka tego nie oczekuje, często znajdują się tam bowiem wskazówki sugerujące, na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas MRI,
• wyniki innych badań - zarówno laboratoryjnych, jak i obrazowych, jeśli zostały zrobione.

Przeciwwskazania do MRI kręgosłupa w odcinku lędźwiowym

Koniecznie należy wziąć ze sobą również dokumentację medyczną dotyczącą trwale umieszczonych w ciele pacjenta obiektów, takich jak:

• sztuczne zastawki,
• stenty i klipsy naczyniowe,
• wewnątrzmaciczne wkładki antykoncepcyjne,
• płytki ortopedyczne,
• implanty i endoprotezy,
• aparaty ortodontyczne.

Jeśli bowiem zostały wykonane z materiałów ulegających namagnesowaniu, pod wpływem silnego pola magnetycznego wytwarzanego przez aparat do rezonansu mogą się zacząć przemieszczać, prowadząc do uszkodzenia tkanek. Z tego samego względu nie przeprowadza się MRI u osób, w których ciele znajdują się np. odłamki pocisków czy opiłki metalu.

Pole magnetyczne może ponadto zaburzać funkcjonowanie wszczepionych urządzeń takich jak rozrusznik serca, neurostymulator, implant ślimakowy czy pompa insulinowa - dlatego ich obecność w ciele pacjenta stanowi istotne przeciwwskazanie do przeprowadzenia rezonansu magnetycznego. Inne możliwe przeszkody to:

• pierwszy trymestr ciąży - nie wykazano co prawda szkodliwego wpływu pola magnetycznego na rozwój płodu w łonie matki, aczkolwiek unika się przeprowadzania MRI w tym okresie,
• ciąża (na każdym etapie), niewydolność nerek, uczulenie na kontrast - jeśli ma zostać podany środek cieniujący,
• klaustrofobia - w tym przypadku można ewentualnie podać środki uspokajające lub poszukać placówki dysponującej aparaturą, która zapewnia pacjentowi więcej przestrzeni.

Badanie w Twojej okolicy już jutro? To możliwe!
Porównaj ceny i opinie. Znajdź najlepszą dla siebie ofertę i zarezerwuj termin.
Pokaż: Rezonans Kręgosłupa Lędźwiowego
Uzyskaj diagnozę i rozpocznij leczenie jak najszybciej!

Jak przebiega rezonans kręgosłupa w odcinku lędźwiowym

Badanie polega bowiem zasadniczo na umieszczeniu pacjenta w jasnym i dobrze wentylowanym, ale jednak dość wąskim tunelu maszyny do rezonansu. Wcześniej osoba badana musi zostawić okulary, biżuterię, zegarek, aparat słuchowy, telefon czy karty kredytowe (które mogłyby ulec rozmagnesowaniu) przed wejściem do pokoju, w którym znajduje się aparatura. Następnie kładzie się na specjalnym stole, który automatycznie wsuwa się do urządzenia.

Radiolog nadzorujący przebieg całej procedury przebywa w oddzielnym pomieszczeniu, cały czas jednak pozostaje w kontakcie z pacjentem za pośrednictwem interkomu. Może np. wydawać polecenia dotyczące wstrzymania oddechu, tak aby ograniczyć poruszenia ciała i związane z nimi rozmycie obrazu do minimum. Tylko najnowocześniejszy sprzęt wyposażony jest w funkcję redukcji tzw. artefaktów ruchowych, co zwiększa komfort osoby poddawanej badaniu i skraca czas tego ostatniego.

Rezonans magnetyczny kręgosłupa w odcinku lędźwiowym trwa zaś zwykle od kilkunastu minut do pół godziny. Przebiega całkowicie bezboleśnie, towarzyszą mu jednak głośne i dość nieprzyjemne dźwięki wydawane przez aparaturę. Da się je wygłuszyć, stosując zatyczki do uszu lub specjalne słuchawki. Po zakończeniu badania pacjent może praktycznie natychmiast podjąć codzienne czynności, tj. normalnie jeść, pić czy prowadzić samochód (chyba że podano mu środki uspokajające, które na kilka godzin potrafią zaburzyć koncentrację i refleks), a po kilku dniach - zgłosić się po wyniki.

Nieco inaczej sprawa wygląda natomiast, jeśli podany ma być kontrast. Aby dożylnie wprowadzić środek cieniujący, na samym początku procedury pacjentowi zakłada się wenflon, który wyjmowany jest dopiero po 30-60 minutach od zakończenia rezonansu, na wypadek gdyby zaszła konieczność przeciwdziałania skutkom ostrej reakcji alergicznej. W tym czasie, a także w kolejnych dniach, warto wypić spore ilości wody, tak by możliwie szybko wypłukać kontrast z organizmu.

Przeczytaj również: Tomografia komputerowa kręgosłupa lędźwiowego - jak przebiega, jak się przygotować