Wszystko, co powinieneś wiedzieć o kaszlu

Kaszel to dolegliwość, która towarzyszy nam niezależnie od pory roku. Jednak w okresie grzewczym (od października do kwietnia) rośnie liczba osób, które cierpią z jego powodu.

Kaszel może być symptomem wielu chorób, a receptory kaszlu znajdują się w różnych punktach układu oddechowego (np. także w migdałkach). Ważne zatem, aby prawidłowo odczytywać ten sygnał, który daje nam nasz organizm i być w stanie rozróżnić :

Kaszel suchy – dotyczyć może receptorów w całym układzie oddechowym. Występuje też przy refluksie żołądkowo-przełykowym ( cofanie się treści żołądka do przełyku). W każdym przypadku należy wyleczyć istniejący stan zapalny. Jeżeli kaszel ma źródło w receptorach gardła (migdaki, refluks) to jako środek poprawiający samopoczucie pacjenta proponuję także tabletki znieczulające gardło i dezynfekujące. Jeżeli kaszel ma charakter nawracający, wskazany jest wymaz z gardła oraz badanie gastrologiczne w kierunku refluksu żołądkowo-przełykowego.

Kaszel szczekający (krtaniowy) – Jest to kaszel suchy (nie występuje wydzielina tzw. flegma), któremu często towarzyszy ból okolic krtani. Kiedy stan zapalny rozprzestrzeni się do tchawicy lub oskrzeli może dojść do powstania wydzieliny. Pacjentom z tym typem kaszlu ( zanim skontaktują się ze swoim lekarzem) polecam inhalacje z soli fizjologicznej (lekko podgrzanej – nigdy zimnej). W przypadku dzieci może dojść do obrzęku krtani. Charakterystycznym objawem jest wtedy tzw. duszność krtaniowa często ze słyszalnym świstem wdechowym. W tej sytuacji niezbędna jest szybka interwencja lekarska np. na izbie przyjęć.

Kaszel w zapaleniu tchawicy – charakteryzuje go duża bolesność w przebiegu tchawicy (za mostkiem) w trakcie kaszlu. Chory odruchowo wstrzymuje kaszel. Dziecko skarży się na ból i płacze w czasie kaszlu. Inhalacje są tu najbardziej wskazane. Leki rozrzedzające wydzielinę tzw. mukolityki – w tym Mucosolvan z solą fizjologiczną 2x dziennie. Konieczna jest tu wizyta u lekarza, a często również lek przeciwzapalny.

Kaszel oskrzelowy – W początkowej fazie jest to kaszel słuchy i męczący, który następnie przechodzi w kaszel z obfitym odkrztuszaniem. Faza odkrztuszania jest niezbędna dla powrotu do zdrowia i służy oczyszczeniu układu oddechowego. W tym przypadku nie należy stosować leków, które hamują kaszel. Dobrym pomysłem jest zachęcanie dziecka do odkaszliwania co ok. 30 min. W przypadku dzieci młodszych, które nie potrafią dobrze odkrztusić (a wręcz ze strachu przed uczuciem duszenia flegmą wstrzymują kaszel) możemy pomóc stosując tzw. pozycję drenażową. Kładziemy dziecko z główką poniżej klatki piersiowej (kąt ok 30 st) i rytmicznie opukujemy dłonią złożoną w łódeczkę plecy dziecka na odcinku od łopatek do ramion.

Kaszel związany z zapaleniem oskrzelików i płuc – charakteryzuje ciężki stan ogólny dziecka (wysoka temperatura ciała, podwyższone parametry OB. CRP, Leukocytoza), kaszel nieustający nawet co 3-5 sekund – nie pozwala dziecku spać. Mogą występować również bóle w obrębie jamy brzusznej i skonność do wymiotów. Ten typ kaszlu wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej.

Kaszel, który utrzymuje się dłużej niż 6 tygodni – może sugerować wystąpienie nadreaktywnych dróg oddechowych i wymaga podjęcia dalszej diagnostyki dotyczącej typu nadreaktywności (pozapalna,alergiczna, związana z refluksem lub zachłyśnięciem – katalog potencjalnych powodów jest bogaty).